Achtergrond Haptotherapie

Groeien door te voelen en te ervaren

Haptotherapie is gebaseerd op de haptonomie. Haptonomie betekent: "de kunst van het voelen". Ik heel door een relatie aan te gaan.

Haptotherapie is in de jaren 60 ontwikkeld door Frans Veldman. Hij was fysiotherapeut en pedagoog. Hij ontdekte in zijn werk dat als je een mens aanraakt als "geheel" vanuit betrokkenheid, er in het lichaam hele andere reacties ontstaan dan wanneer je het lichaam "technisch" aanraakt. Technisch in de zin van functioneel zoals een arts of fysiotherapeut dat doet. Het affectieve contact doet blijkbaar ook wat met de mens. Hij heeft dit zelf ook ervaren toen hij tijdens het Ardennenoffensief vreselijke dingen moest aanschouwen, en dit kon dragen door de verbondenheid met de medegevangen.

Vanuit deze ontdekking heeft hij zich toegelegd op de ontwikkeling van affectiviteit en affectief contact. Daarin meegenomen het belang van aanraking en betrokkenheid. Aanraking in de functie van  "bestaansbevestiging ( de ander bevestigen in zijn bestaan: jij mag er zijn)", troost en betrokkenheid.Hij heeft zich laten inspireren door de psychiater Anna Terruwe en prof. Buitendijk die zich ook bezig hielden met affectieve bevestiging ( en het gebrek hieraan ) en de effecten hierop op de gevoelsmatige en emotionele ontwikkeling van mensen. Veldman legde ook verbanden met de reacties van het lichaam.

Het vak is verder doorontwikkeld door pioniers als Ted Troost ( bekend vanuit de sport ), Cock van den Berg, Mieke de Wolf, Willem Pollman, Peter Zwiers en Anne Jan van Minnen. Deze laatste heeft de hechtingstheorie van de Engelse psychiater John Bowlby en Mary Ainsworth als bouwsteen gebruikt voor het vormgeven van het vak.

Definitie van haptotherapie volgens Anne Jan van Minnen: "Haptotherapie is een professionele begeleiding van mensen die in hun ontwikkeling zijn belemmerd door het ontbreken van of een tekort aan affectieve stimuli. Doel van haptotherapie is het herstellen van de natuurlijke wisselwerking tussen de mens en zijn omgeving". De mate waarin en de manier waarop we door onze omgeving zijn bevestigd, heeft veel invloed op hoe we ons gedragen naar onszelf toe, maar ook in de wisselwerking met onze omgeving. Wat we denken te kunnen verwachten van de ander, hoe de ander met ons omgaat en hoe we over onszelf denken. Het zorgt er dus voor met wat voor bril we kijken naar onszelf en de ander.

Vanuit de ontwikkelingspsychologie is onomstotelijk vast komen te staan dat mensen emotionele voeding en betrokkenheid nodig hebben om verder te kunnen ontwikkelen als autonoom mens. Mensen zijn in wezen sociale dieren. Haptotherapie is geen zweverige therapie, maar gestoeld op de ontwikkelingspsychologie, en legt verbanden tussen lichaam en geest.

Hechting

Hechting ontstaat tijdens de eerste jaren van het leven. Een kind hecht zich aan zijn belangrijkste verzorgers. Als deze sensitief zijn voor de behoeften van het kind ( warmte, eten en drinken, troost, zorg en bescherming ) ontstaat een basisgevoel van veiligheid. Ik mag er zijn en de ander is betrokken en betrouwbaar. Het kind zoekt nabijheid in momenten van angst, onzekerheid en verwarring. Het kind leert zo op anderen te vertrouwen. Daarnaast kunnen de relaties emotioneel minder veilig zijn. Bij "koelere/harde" ouders die emotioneel afstand houden, gaat een kind op "alleen". Ik doe het zelf wel, heb niemand nodig. Deze mensen hebben vaak een gereserveerde of afstandelijke stijl. Ze laten hun gevoel niet zien, omdat dat vaak afgewezen werd. Ze hebben geleerd dat je niet bij de ander terecht kan.

Anderen neigen meer tot aanklampend gedrag. Dit ontstaat vanuit het gevoel "ik weet niet zeker of je er voor me bent, dus ik laat je niet gaan. Anders glip je me door de vingers". Deze vorm van gehechtheid ontstaat vaak bij ouders die dan weer wel betrokken zijn en dan weer afwijzend zijn. Deze vormt neigt meer tot angstig, dwingend, klampend, steeds vragen om goedkeuring of jaloers gedrag. Hechting werkt door in relaties. Het bepaalt de bril waardoor je naar het contact met anderen kijkt. Je hechtingsstijl kan in de loop van je leven veranderen door de relaties die je aangaat en de ervaringen die je daarin opdoet. Uiteraard zijn er ook veel mengvormen. Bijvoorbeeld in de basis veilig, maar met een vleug vermijdend,afwerend of angstig. Het is niet altijd zwart-wit. Er zijn ook vele kleuren grijs.

De bekende psycholoog Sue Johnson gebruikt de hechtingstheorie als basis voor haar relatietherapie (EFT). Dit staat onder andere beschreven in haar boeken "Hou me vast" en "Veilig verbinden", waarin ze stelt dat ook volwassenen hechtingsrelaties met elkaar opbouwen en dus ook hechtingsbehoeften hebben ( ben je er voor mij? mag ik er zijn? ben ik belangrijk? hoeveel ruimte heb je voor mij?). Zij zegt dat onder veel ruzies, niet vervulde hechtingsbehoeften liggen.

Jou dichterbij jezelf en/of anderen te brengen is onze passie.